กระติ๊บข้าว
หน้าแรก > ด้านอุตสาหกรรมและหัตถกรรม > กระติ๊บข้าว
ความเป็นมาของภูมิปัญญา
เริ่มจากการว่างจากการทำการเกษตร จึงอยากมีรายได้เพิ่มและสังเกตเห็นคนในหมู่บ้านทำประกอบกับวัสดุที่ใช้ทำนั้นมีมากและหาได้ง่าย จึงได้ไปลองสังเกตพร้อมทั้งช่วยเป็นลูกมือเพื่อนบ้านก่อน แล้วจึงกลับมาลองผิดลองถูกด้วยตนเอง
ขั้นตอน/วิธีทำ
1.เตรียมไม้ไผ่สำหรับการสานกระติบข้าวอายุประมาณ 4-5 เดือน
2.เหลาไม้ไผ่ และขูดเสี้ยนไม้ออก
3.ลงมือสานใช้ตอก 6 เส้น แล้วสานด้วยลายสอง โดยทิ้งชายตอกให้เหลือประมาณ 5 เซนติเมตร เมื่อสานได้ยาวจนชายตอกอีกด้านเหลือประมาณ 3 เซนติเมตร ให้นำชายทั้งสองข้างมาประกับกันโดยใช้ลายสอง และเมื่อนำมาประกบกันได้แล้วด้วยลายสอง ก็จะม้วนชายตอกที่ไม่ต้องการอีกทีด้วยการสานลายสองเวียนจากนั้นจึงม้วนเก็บชายตอกด้วยการพับครึ่งเข้าไปข้างในทั้งสองข้าง
4.ส่วนก้นของกระติบข้าวนั้นจะสานเป็นแผ่นแบนสองอันมาประกบกันเข้าแล้วผูกติดกับส่วนตัวกระติบและใช้ด้ายเย็บ จากนั้นใช้ก้านตาลมาเหลาแล้วโค้งให้เป็นวงกลมเท่ากับขนาดของก้นกระติบข้าว
5.ฝากระติบข้าวนั้นจะสานเช่นเดียวกับตัวกระติบเพียงแต่ให้ใหญ่กว่าเพื่อสวมครอบปิดเปิดได้
ใช้เวลาการทำ 1 วันต่อ 1 กล่อง
วัสดุ/อุปกรณ์
- ไม้ไผ่บ้าน
- ด้ายไนล่อน
- เข็มเย็บผ้าขนาดใหญ่
- กรรไกร
- มีดโต้
- เลื่อย
- เหล็กหมาด (เหล็กแหลม)
- ก้านตาล
- เครื่องขูดตอก
- เครื่องกรอด้าย
การเรียนรู้
เรียนรู้จากคนในหมู่บ้าน โดยสังเกตคนในหมู่บ้านและทดลองปฏิบัติ ลองผิดลองถูกด้วยตนเอง ใช้เวลาในการเรียนรู้เพียง 1 วัน ภูมิปัญญานี้มีคุณค่าในด้านการอนุรักษ์ภูมิปัญญา และใช้ทรัพยากรที่มีอยู่ในหมู่บ้านให้เกิดประโยชน์
การถ่ายทอด
ถ่ายทอดให้กับบุคคลที่สนใจ สามารถบรรยาย และทำให้ดูเป็นตัวอย่าง
ประโยชน์ภูมิปัญญาต่อการเรียนรู้
วิธีการสานกระติ๊บข้าว
พื้นที่โรงเรียน
กลุ่มสาระการเรียนรู้
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี,
ภาพประกอบ
ผู้รวบรวม : ผศ.พฤษมงคล จุลพูล,น.ส.สุปรียา วิจิตรไพโรจน์,น.ส.สุรีมาศ จันทาวัน,น.ส.สุธิตา สีหาดี วันที่รวบรวม : 2559-02-20